سال تثبیت جایگاه
علی سروری، مدیرعامل فاش درباره وضعیت این شرکت در سال ۱۴۰۱ می‌گوید
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۶۷ / شرکت فناوران ایمن شبکه فاش در سال ۱۳۸۳ و با هدف توسعه زیرساخت‌های امنیت فناوری اطلاعات تأسیس شد. در سال 13۹۱ پس از ایجاد قابلیت‌هایی در توسعه و تولید انواع کارت‌های هوشمند، بخش عمده سهام آن به‌منظور ایجاد مزیت‌های رقابتی بانکداری و پرداخت؛ مبتنی بر ابزار کارت‌های هوشمند به بانک شهر منتقل شد و از آن زمان در قالب یک شرکت دانش‌بنیان در صنعت توسعه راهکارهای پرداخت الکترونیکی فعالیت می‌کند.
در گفت‌وگویی که با علی سروری، مدیرعامل شرکت فاش داشتیم، به فعالیت‌های این شرکت و برنامه‌های آتی آن پرداختیم. به گفته سروری، سال 1401 برای این شرکت، سال طراحی و توسعه محصولات جدید و همچنین سال ورود به بازارهای جدید بود. همچنین از مهم‌ترین شاخص‌های این سال برای فاش، تمرکز بیش از پیش بر افزایش سطح اعتماد مشتریان بالفعل، توسعه برند و تلاش برای شناساندن فعالیت‌های شرکت به مشتریان بالقوه بود.
اقدامات ۱۴۰۱
طبق صحبت‌های سروری، پس از انتقال سهام، مأموریت توسعه و تولید دو محصول CityPay و CityWay با هدف ارائه خدمات پرداخت‌های آفلاین در دستور کار این شرکت قرار گرفت. امروز محصول CityWay این شرکت، به‌عنوان کارت بلیت شهروندی در برخی کلان‌شهرهای کشور مانند شیراز، تبریز و همدان در نقش کیف پول شهروندی به‌منظور پرداخت هزینه خدمات حمل‌ونقل شهری مورد بهره‌برداری شهروندان قرار گرفته است. او در این‌باره می‌گوید: «در چند سال گذشته پس از توسعه محصولات کارت بلیت‌های شهروندی آفلاین، با توجه به رصد افزایش هزینه‌های توسعه و نگهداری زیرساخت‌های این محصول برای شهرداری‌ها و شهروندان، فاش با هدف ایجاد بسترهای جدید تبادل مالی کم‌هزینه در خدمات پرداخت‌های خرد، به‌دنبال جریان‌سازی جدیدی رفت و زیرساخت‌های کیف پول الکترونیکی آنلاین را به‌عنوان راهکار مناسب مدیریت خدمات شهری به مشتریان خود معرفی کرد.
در این راستا پس از ابراز تمایل برخی مشتریان بزرگ، فاش محصولی به نام شاتوت را توسعه داد تا بتواند آن دسته از خدمات ارزش‌افزوده (مانند خدمات تخفیف و تقسیط) را که در شبکه پرداخت کارت‌های بانکی (شتاب و شاپرک) به‌سادگی امکان‌پذیر نبودند، پیاده‌سازی کند. در حال حاضر، شاتوت یک محصول بالغ و پایدار است که سازمان‌های زیادی از آن برای ارائه خدمات پرداخت و ارزش‌افزوده مبتنی بر کیف پول الکترونیکی استفاده می‌کنند.»
در سال 1401 شرکت فاش توانست به دو دسته نیاز متفاوت در بازار، پاسخ مناسب داده و مدل کسب‌وکار شرکت را نیز توسعه دهد و منعطف کند. به گفته سروری، یکی از این دو دسته، کسب‌وکارهایی هستند که به تمام محصولات کیف پول الکترونیکی به‌صورت بومی‌سازی‌شده در محیط فعالیت و مستقر روی زیرساخت‌های خود نیاز داشتند. دومین دسته نیز کسب‌وکارهایی بودند که صرفاً بر توسعه بازار خود تمرکز و در نظر داشتند که از بخش‌هایی از محصول این شرکت، به شکل یک سرویس (SaaS) استفاده کنند.
او درباره اقدامات این شرکت در سال ۱۴۰۱ بیشتر توضیح می‌دهد: «همچنین در این سال، با رصد نیازهای مشتریان خاص بازار، توسعه محصول ویژه ارائه خدمات ارزش‌افزوده (VAS) در بخش پرداخت‌های خرد سازمانی برای بانک‌ها و صادرکنندگان شتابی را در دستور کار قرار دادیم و به راهکار مورد قبولی رسیدیم و در نتیجه آن امروز فاش در حال تولید و پیاده‌سازی این راهکار بوده و قرارداد فروش نخستین نسخه این راهکار با یکی از بانک‌های بزرگ کشور در حال انعقاد است.»
به گفته او، این راهکار به‌گونه‌ای طراحی شده که امکان ارائه خدمات ارزش‌افزوده حوزه بانکی و پرداخت در قالب BaaS) Banking as a Service) را به‌صورت B2B برای شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی که کسب‌وکار خود را مبتنی بر ارائه این خدمات تنظیم کرده‌اند و نیاز به اتصال به زیرساخت‌های فعال یک بانک دارند، ایجاد می‌کند. بدین ترتیب علاوه بر راهکار خود شرکت فاش (ارائه خدمات ارزش‌افزوده در بستر بانکی)، امکان اتصال سامانه خدمات ارزش‌افزوده سایر شرکت‌هایی که مبتنی بر پروتکل‌های استاندارد فنی بانکی و پرداخت تولید شده باشند نیز فراهم می‌شود.
از دیگر اقداماتی که شرکت فاش در سال 1401 انجام داده، تمرکز بیش از پیش بر حوزه مدیریت پرداخت‌های خرد خدمات شهری است. او در این‌باره می‌گوید: «با توجه به تجربه همکاری نزدیک با چندین شهرداری کلان‌شهرهای کشور، به طرحی برای پیاده‌سازی یک پلتفرم جامع مدیریت خدمات پرداخت خرد شهری هوشمند و یکپارچه رسیدیم که انتظار داریم بتواند به نیاز تمام شهرداری‌های کشور برای ارائه خدمات پرداخت خرد هزینه‌های حمل‌ونقل شهری و سایر موضوعات پرداخت در حوزه مدیریت آنها، پاسخی مناسب دهد و سطح هوشمندی نظام مدیریت شهری را به میزان زیادی ارتقا بخشد.
از آنجایی که این طرح دربرگیرنده مجموعه وسیعی از زیرساخت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و شبکه‌های ارتباطی گسترده و نیز خدمات غیرفنی است، پیاده‌سازی و اجرای آن به یک Service Provider و Coordinator بزرگ، توانمند و قابل اعتماد در میان بانک‌ها و سازمان‌های شهرداری‌های کشور نیاز داشت تا بتواند تأمین‌کنندگان بزرگ کشور را برای ایجاد یک بستر واحد و یکپارچه دور هم گرد آورد و آنها را مدیریت و هماهنگ کند.»
از آنجایی که شرکت فاش یک شرکت تأمین‌کننده فنی (Technical Provider) راهکارهای نرم‌افزاری خدمات پرداخت است، با همکاری و تکیه بر هلدینگ راهبرد هوشمند شهر که دارای تمامی خصوصیات یادشده است، پیشنهاد ایجاد پلتفرم بزرگ یکپارچه خدمات مدیریت شهری برای توانمندسازی شهرداری‌های بزرگ و کوچک کشور را ارائه داده است. سروری در این‌باره می‌گوید: «این طرح به‌سرعت توسط شرکت راهبرد هوشمند شهر به رؤیت و تأیید چند بانک و شهرداری کلان‌شهرهای کشور رسید و امروز شرکت فاش به‌عنوان بازوی فنی توسعه‌دهنده این راهکار برای شرکت راهبرد هوشمند، در کنار سایر تأمین‌کنندگان زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این طرح، پیاده‌سازی پلتفرم یکپارچه کیف پول الکترونیکی و بلیت‌افزار شهروندی را در دست انجام دارد.»
سال ورود به بازارهای جدید
سروری با بیان اینکه شرکت فاش تا سال 1401 توانسته است با محصول شاتوت موفقیت‌های چشم‌گیری به دست آورد، می‌گوید: «این موفقیت تا حدی بود که به‌منظور طراحی و توسعه محصولات خاص حاکمیتی، در جامعه شرکت‌های مورد اعتماد بانک مرکزی قرار گرفت. اما سال 1401 برای این شرکت، سال طراحی و توسعه محصولات و همچنین ورود به بازارهای جدید نیز بود. از مهم‌ترین شاخص‌های این سال برای فاش، تمرکز بیش از پیش بر افزایش سطح اعتماد مشتریان بالفعل، توسعه برند و تلاش برای شناساندن فعالیت‌های شرکت به مشتریان بالقوه بود. به عبارت دیگر، می‌توان سال 1401 را سال تثبیت جایگاه شرکت در میان مشتریان فعلی و حرکت به سمت توسعه و معرفی محصولات جدید به آنها و همچنین ورود به بازارهای جدید عنوان کرد.»
بحران منابع انسانی
به عقیده مدیرعامل فاش، تمام صنایع تولیدکننده فناوری‌محور کشور، سال 1401 را سال بحران در حوزه سرمایه انسانی متخصص توصیف می‌کنند. فاش هم از این قاعده مستثنی نبوده و توسعه و نگهداشت سرمایه انسانی متخصص، مهم‌ترین چالش و دغدغه آنها را تشکیل داده است.
او در این خصوص می‌گوید: «با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای که فاش در سال 1401 داشت، نیروی انسانی مانند خونی بود که می‌بایست به‌موقع به رگ‌های شرکت تزریق می‌شد و گاهی واقعاً این نیاز به‌موقع پاسخ داده نشد و امکان جذب متخصصان در زمان مناسب فراهم نشد. البته مهاجرت تعدادی از همکاران بسیار خوب و خبره شرکت، ما را با مشکل جدی‌تری هم مواجه کرد.
همزمانی این بحران با فشار اقتصادی ناشی از تورم و لزوم ارائه پاسخ مناسب به انتظار درست و بجای همکاران متخصص برای افزایش دستمزدها (که مستلزم برنامه‌ریزی مجدد مالی با هدف افزایش درآمدها در مقابل هزینه‌ها بود)، یکی دیگر از چالش‌های جدی‌ای بود که این شرکت با آن مواجه شد. در مدیریت بحران‌های یادشده، اولین نقطه اتکا و مهم‌ترین عامل کنترل شرایط سخت، همدلی و درک بسیار عالی همکاران‌مان در مجموعه فاش و پشتیبانی و حمایت سهام‌داران‌مان بوده است، اما راهکارهای عملیاتی که برای عبور از این شرایط سخت در دستور کار قرار گرفت، حرکت جسورانه‌تر به سمت توسعه بازار، نیازسنجی و خلق محصولات جدید مبتنی بر نیازهای شناسایی‌شده، تلاش برای فروش بیشتر و در نهایت افزایش منابع درآمدی جدید برای شرکت بوده که چشم‌انداز تأمین مالی حاصل از آن، جذب و نیز افزایش سطح رضایت‌مندی منابع انسانی را هموارتر می‌کرد.»
حرکت سخت به سمت مشتریان بزرگ
امروز فاش در استراتژی و برنامه‌های توسعه بازار خود، در مرحله فروش به مشتریان اولیه (Early Adopters) قرار دارد. به گفته سروری، این دست مشتریان، بسیار پیشرو، ریسک‌پذیر و توسعه‌گرا هستند و این شاخصه‌ها باعث می‌شود که به لحاظ حجم و تعداد، میزان کوچکی از بازار را تشکیل دهند، اما بازار اصلی محصولات و خدمات جدید فاش (Main Stream Market) متشکل از کسب‌وکارهای بزرگ‌تری است که حجم گسترده‌ای از بازار مصرف را تشکیل می‌دهند.
مدیرعامل فاش در این خصوص می‌گوید: «بر اساس منحنی پذیرش فناوری (Technology Adoption Lifecycle) فاصله‌ای میان بازار اولیه و بازار اصلی کسب‌وکار به نام شکاف عمیق (The Chasm) وجود دارد که مفهوم آن فاصله پذیرش میان دو دسته از مشتریان یادشده است. این فاصله در موضوع توسعه بازار کیف پول الکترونیکی کشور (که اتفاقاً محصول محوری شرکت فاش نیز همین است) دلیل عدم انگیزه کافی برای پیوستن سازمان‌های بزرگ توسعه‌دهنده کسب‌وکارهای پرداخت‌های خرد به شبکه یکپارچه کیف پول الکترونیکی است و به نظر بنده، علت آن، «عدم تنظیم مدل کارمزدی مناسب و جذاب» توسط رگولاتور و نهاد حاکمیتی بوده که همیشه این مسئولیت را بر عهده داشته است. تا زمان رفع این مشکل بازدارنده، حرکت به سمت مشتریان بزرگ محصولات ویژه این صنعت برای فاش سخت و پرهزینه خواهد بود و به همین دلیل فاش تمام امکانات و ظرفیت‌های خود را برای کمک و تصمیم‌سازی در سطوح حاکمیتی و ایجاد جریان صحیح به‌منظور انجام فرایند تنظیم کارمزدها، به کار خواهد بست.»
به عقیده او، چالش بعدی سال ۱۴۰۲، مشکلات هزینه‌های سربار اقتصادی ناشی از تورم خواهد بود. برای تعدیل این مشکل، فاش در حال تغییر مدل توسعه محصولات خود با هدف کاهش هزینه‌های تولید، افزایش چابکی و همچنین کاهش Time to Market است. او می‌گوید: «همچنین، با توجه به گسترش روزافزون موج مهاجرت نیروی انسانی متخصص از کشور و نیز کاستی جدی متخصصان حوزه پرداخت‌های الکترونیکی، نگرانی قابل توجهی در خصوص تأمین سرمایه انسانی کافی برای توسعه محصولات برنامه‌ریزی‌شده در سال 1402 خواهیم داشت. برای برطرف‌کردن این مسئله هم سعی در برنامه‌ریزی برای افزایش سطح انگیزه همکاران از طریق انعطاف بیشتر در مدل‌های همکاری، ارائه تسهیلات مالی و… داریم که از هم‌اکنون اجرای بخشی از این برنامه‌ها را آغاز کرده‌ایم.»
مهم‌ترین محصولات فاش در ۱۴۰۲
به گفته سروری، مهم‌ترین محصولات فاش که در سال ۱۴۰۲ به بازار عرضه خواهد شد، در بخش بانکی، «سامانه راهبر کیف الکترونیک پول» و «سامانه ناظر بانکی» است که در زنجیره سامانه‌های کلیدی چهارچوب ابلاغی بانک مرکزی برای توسعه شبکه کیف پول الکترونیکی کشور قرار دارند و همچنین «راهکار ارائه خدمات ارزش‌افزوده (VAS) برای مدیریت پرداخت‌های سازمانی مشتریان بانک‌ها و صادرکنندگان شتابی» و در بخش مدیریت خدمات شهری، «پلتفرم یکپارچه خدمات مدیریت پرداخت‌های شهری» است که طراحی ابتدایی و توسعه همه محصولات یادشده در سال 1401 آغاز شده و این شرکت امیدوار است با تلاش همکاران، در نیمه نخست سال 1402 در صف فروش و پشتیبانی قرار گیرد.
