می‌خواهیم خالق تجارب دیجیتال باشیم
مجید عبدالله‌خانی، مدیرعامل رهند هوشمند درباره فعالیت‌های این شرکت می‌گوید
عکس: نسیم اعتمادی
عصر تراکنش ۷۱ / رهند هوشمند، شرکتی است که فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ با نگاه به روش‌های نوین پیاده‌سازی نرم‌افزار و همچنین مدل‌های کسب‌وکاری مشارکتی آغاز کرد؛ شرکتی که با تمرکز بر دیجیتالی‌سازی کسب‌وکارها و فرایندها بر بستر پلتفرم «ایده هوشمند» امکان توسعه کسب‌وکارهای متنوع در حوزه بانکی و پرداخت و خدمات غیرحضوری و بازارگاه‌های دیجیتالی را فراهم کرده است. در گفت‌وگو با مجید عبدالله‌خانی، مدیرعامل شرکت رهند هوشمند به اقدامات اخیر این شرکت و برنامه‌هایشان پرداختیم.
عبدالله‌خانی مأموریت اصلی پلتفرم «ایده هوشمند» را بر عهده گرفتن بار فنی و عملیاتی پروژه‌های تحول دیجیتال می‌داند و می‌گوید هدف اصلی‌شان ساده‌سازی فرایند تولید نرم‌افزار برای شرکت‌های گوناگون است. عبدالله‌خانی با اشاره به شعار رهند هوشمند که «خلق تجربه دیجیتال» است، می‌گوید با این شعار قصد دارند بگویند گرچه یک شرکت نرم‌افزاری هستند، اما هدف‌شان تولید صرف نرم‌افزار نیست و می‌خواهند خالق تجارب دیجیتال باشند و در راستای کاربردی‌کردن مفهوم تحول دیجیتال قدم بردارند. در ادامه گزارشی از گفت‌وگوی عصر تراکنش را با مجید عبدالله‌خانی می‌خوانید.
ایجاد راهکارهای نرم‌افزاری به‌صورت پلتفرم
بنا بر صحبت‌های مجید عبدالله‌خانی، مدیرعامل رهند هوشمند، تمرکز اصلی این شرکت در یک سال گذشته روی عمق‌بخشیدن از منظر فنی و معماری به پلتفرم «ایده هوشمند» بوده که محصول دانش‌بنیان این شرکت و کلان‌راهکاری برای تولید سرویس‌ها و مؤلفه‌های دیجیتالی است و قابلیت خلق سرویس‌های موبایلی در حوزه مالی، بانکی و خدمات ارزش‌افزوده را دارد. او معتقد است نوع کسب‌وکار و ارائه خدمت‌شان با دیگران یک تفاوت اساسی دارد و در این‌باره می‌گوید: «تفاوت بنیادی ما با دیگران در این است که ما بخش بزرگی از سرویس‌هایی را که یک راهکار نرم‌افزاری نیاز دارد، به‌صورت پلتفرمی ایجاد کردیم و تجربه کاربری، فرایندها و واسط کاربری مشتریان مختلف را بر مبنای نیازهایشان شخص‌سازی و سفارشی کرده‌ایم.»
او اضافه می‌کند که در سال گذشته تمام تلاش خود را کرده‌اند تا با افزایش میزان پوشش‌دهی، اضافه‌کردن ماژول‌های بیشتر به نرم‌افزار و گسترش شبکه همکاران تجاری‌شان مشتریان خود را متنوع کنند.
۱۴۰۱ برای این کسب‌وکار، سال پرکاری بوده است. عبدالله‌خانی با اشاره به این موضوع، می‌گوید: «ما در سال ۱۴۰۱ روی دو پروژه بزرگ سیبانک و کیوپلتفرم که به‌ترتیب متعلق به بانک سینا و بانک قرض‌الحسنه مهر ایران هستند، کار کردیم. این پروژه‌ها به حوزه خدمات فرابانکی اختصاص دارند که با تلفیق مجموعه‌ای از خدمات غیرحضوری بانکی و غیر بانکی، تجربه‌ای یکدست را به مشتری ارائه می‌دهند. علاوه بر این، با شرکت لیزینگ پارسیان نیز همکاری داشتیم و برای آنها یک کلان‌‌‌راهکار لیزینگ دیجیتال طراحی کردیم که شامل احراز هویت، اعتبارسنجی و قرارداد تسهیلات خرید می‌شود و در قالب یک بازارگاه تحت وب ارائه شده است.»
پلتفرم ایده هوشمند؛ بستر ایجاد مؤلفه‌های دیجیتال
عبدالله‌خانی با اشاره به «ایده هوشمند» و چیستی‌اش بیان می‌کند که این پلتفرم بستر ایجاد مؤلفه‌های دیجیتالی است و به بانک‌ها کمک می‌کند تا خدمات خود را به‌صورت غیرحضوری به دست مشتریان‌شان رسانده و از این طریق هزینه‌های خود را کاهش دهند. او در این‌باره می‌گوید: «تاکنون تولید نرم‌افزارها به این صورت بوده که باید آنها را به‌صورت درون‌سازمانی تولید یا از نمونه‌های مشابه در بازار استفاده می‌کردند، ولی ما علاوه بر اینکه دانش توسعه را روی یک پلتفرم کم‌کد منتقل کرده و تیم‌های متخصص را به کار می‌گیریم تا سرعت طراحی و تولید محصولات افزایش یابد و روندها پویا باشد، قدم در راه سفارشی‌سازی محصولات نیز گذاشته‌ایم. با وجود اینکه محصولات قابل ارائه به مشتریان ما دارای زیرساخت‌های یکسانی هستند، UI و UX متفاوتی دارند و توسط واحدهای توسعه کسب‌وکار سازمان‌ها تدوین شده‌اند. پلتفرم ایده هوشمند به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا چرخه کامل و تمام مؤلفه‌های لازم را در اختیار داشته باشند و در زمان کمتری به نقطه ارائه سرویس به مشتریان‌شان برسند.»
او توضیح می‌دهد که این پلتفرم از ۵۰ ماژول تشکیل شده که با معماری مایکروسرویس در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و از بخش‌هایی مانند هوش تجاری، واسط کاربری، دریاچه داده، پردازش‌های پایپ‌لاین، میان‌ابزار، احراز هویت، ادغام در هسته‌های بانکی و سرویس‌های حاکمیتی تشکیل می‌شود. عبدالله‌خانی توضیح می‌دهد: «این ماژول‌ها به کسب‌وکارها این فرصت را می‌دهد که به جای تمرکز روی مشکلات فنی‌شان، روی ارائه سرویس متمرکز شوند و بخش فنی را به ما بسپارند. این نوع تفکر، تغییرات اساسی در شکل قرارداد و تعهدات ایجاد می‌کند و ارزش‌افزوده آن برای بانک در این است که آن توانمندی که بانک باید به مجموعه‌های فناوری‌اش بدهد، فراهم است و وابستگی آنها به تأمین‌کنندگان نرم‌افزاری را کاهش می‌دهد و میتوانند در محیط خودشان به محصول‌شان سرویس جدید اضافه کنند و آنها را با شرکای تجاری‌شان نیز به اشتراک بگذارند. همچنین، پایداری و توسعه‌پذیری از جمله مؤلفه‌هایی هستند که برای کسب‌وکارها فراهم می‌شود.»
عبدالله‌خانی مأموریت اصلی این پلتفرم را بر عهده گرفتن بار فنی و معماری پروژه‌های تحول دیجیتالی می‌داند و می‌گوید هدف اصلی‌شان ساده‌سازی فرایند تولید نرم‌افزار برای شرکت‌های گوناگون است.
ارائه خدمت به صنایع بانکی و غیربانکی
گرچه به نظر می‌رسد مخاطبان اصلی سرویس‌های رهند هوشمند، کسب‌وکارهای صنعت بانکی و پرداخت کشور هستند، اما این‌طور نیست و مشتریان آنها طیف متنوع‌تری از کسب‌وکارها را شامل می‌شوند. عبدالله‌خانی درباره مشتریان‌شان می‌گوید: «ما علاوه بر ارائه خدمت به مشتریان بانکی و پرداختی خود در صنعت بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، لیزینگ، نفت و گاز و شهر هوشمند نیز فعال هستیم و رویکردهای ما می‌تواند در هر صنعت و حوزه‌ای به کار گرفته شود. هدف ما این است که قدرت پلتفرم خود و کارکرد آن را برای صنایع مختلف آشکار کنیم و آنها را به فهرست مشتریان‌مان بیفزاییم. با این وجود، کار با صنایع غیربانکی کمی دشوار است و تخصص اصلی ما ارائه خدمت به این صنعت است.»
چالش‌هایی از جنس منابع مالی
طبق گفته او، یکی از چالش‌های اصلی رهند هوشمند به بافتار سنتی دریافت محصولات نرم‌افزاری، خصوصاً در بانک‌ها برمی‌گردد و تجارب و عاداتی را برای مشتریان به وجود آورده که بر هم زدن آنها کار آسانی نیست و زمان‌بر است. به گفته عبدالله‌خانی، رویکرد شرکت رهند هوشمند مبتنی بر انتقال تجربه و عدم انحصار است و برساخت آن امری زمان‌بر است.
او درباره دیگر چالش‌هایشان می‌گوید: «نوع قراردادهای ما به گونه‌ای است که صرفاً از جنس فروش لایسنس نرم‌افزار نیست و پروژه و منابع مالی‌اش به‌صورت تدریجی به دست می‌آید و این نوع ارائه خدمت نیازمند این است که شرکت‌ها جریان نقدینگی قوی داشته باشند و بتوانند بر اساس آن ساختارهای فنی‌شان را تقویت کنند. در حال حاضر، نوع نگاه بانک‌ها به گونه‌ای نیست که از ما حمایت صددرصدی کنند. علاوه بر این، تولیدکنندگان سنتی نرم‌افزارها نیز هنوز این واقعیت را نپذیرفته‌اند که شیوه‌های تولید تغییر کرده‌اند و بر آن‌اند تا با همان شیوه‌های سنتی به فعالیت خود ادامه دهند.»
مدیرعامل شرکت رهند، جذب و نگهداشت نیروی انسانی و تعامل با شرکت‌های جدید را چالش نمی‌داند و می‌گوید برای پیشبرد برنامه‌هایشان به شیوه تعاملی عمل می‌کنند و برای جبران نیروی انسانی ازدست‌رفته به تربیت نیروهای جدید می‌پردازند. او در این‌باره می‌گوید: «من بر این باورم که یکی از رسالت‌های ما، تربیت نیروی کار متخصص است و باید افراد مستعد و علاقه‌مند به این حوزه را شناسایی کرده و پرورش دهیم تا برای شرکت، بازار و در نهایت کشور مثمرثمر باشند. بیشتر چالش‌های ما از جنس منابع مالی است و با این قضیه دست‌وپنجه نرم می‌کنیم که بسیاری اوقات مشتری ما نمی‌داند چه می‌خواهد یا از نمونه‌های تولید‌شده ایده می‌گیرد و یک ایده‌آل جدید خلق می‌کند. این چالشی است که آن را پذیرفته‌ایم و ما را در یک چرخه بهبود مداوم قرار داده است. با این وجود، فازبندی پروژه‌ها و ایجاد یک تفکر انتزاعی درباره محصولات کار آسانی نیست.»
۱۴۰۲؛ متمرکز بر توسعه زیرساخت
مدیرعامل شرکت رهند باور دارد که سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سالی که گذشت، سال بهتری است و می‌گوید اهداف جسورانه‌تری را دنبال می‌کنند؛ با این وجود، چالش‌هایی نیز دارند: «هدف ما عمیق‌شدن هرچه بیشتر پلتفرم و اختصاص منابع مالی بیشتر به توسعه زیرساخت‌هایمان است که این موضوع یک سرمایه‌گذاری داخلی را می‌طلبد که کار آسانی نیست، زیرا بازگشت سرمایه زمان‌بر است. علاوه بر این، می‌خواهیم در سال جاری شبکه شرکای تجاری‌مان را توسعه دهیم و من به‌شدت اعتقاد دارم شرکت‌های ایرانی، مخصوصاً در صنعت ما میتوانند از طریق همکاری با یکدیگر سرویس‌های بهتری را در زمان کمتر ارائه دهند و این با رویکرد من که بازار را یک اکوسیستم در نظر می‌گیرم، هماهنگ است و برساخت چنین رویکردی جای کار دارد و چالش بزرگی خواهد بود.»
دکترین ما سفارشی‌سازی است
طبق گفته‌های عبدالله‌خانی، رهند هوشمند بر آن است تا در آینده به شرکتی تبدیل شود که برای هر مشتری، محصول مورد نیاز خودش را بسازد. او در پاسخ به این سؤال که تاکنون در رسیدن به این هدف چقدر موفق بوده‌اند، می‌گوید: «با وجود چالش‌هایی که این نوع مواجهه با بازار برای ما داشته، همچنان بر آنیم که آینده از آن کسانی است که به شخصی‌سازی و سفارشی‌کردن محصولات روی بیاورند و این دکترین ماست؛ ما تاکنون سرویس‌های گوناگونی را به کمک مشتریان سفارشی کرده‌ایم که باعث تمایز آنها با رقبایشان شده است. با این وجود، تا رسیدن به آن نقطه ایده‌آلی که مدنظر من است، فاصله داریم. توسعه این رویکرد مبتنی بر توسعه شبکه شرکای تجاری و مشتریان‌مان است که در سال جاری روی آن تمرکز کرده‌ایم و تاکنون نیز عملکرد خوبی داشته‌ایم.»
تبدیل آکادمی رهند هوشمند به یک SBU
او آکادمی رهند هوشمند را بخش جدانشدنی شرکت می‌داند و می‌گوید که بخشی از تعهدات قراردادی آنها به انتقال دانش فنی و توسعه‌ای برمی‌گردد. نیروهای رهند هوشمند در شرکت‌های طرف قراردادشان حضور دارند و در قالب پشتیبان از جوانان مستعد تولید نرم‌افزار در شرکت‌ها حمایت می‌کنند و هر آنچه را آموخته‌اند به آنها می‌آموزند. عبدالله‌خانی می‌گوید: «این آکادمی به‌منظور آموزش، پرورش و جذب نیروی انسانی در بازار کار ایجاد شده و بر آن است که به کار خود ادامه دهد و روزبه‌روز ساختار منسجم‌تری پیدا کند تا در نهایت به یک SBU تبدیل شود و علاوه بر کسب درآمد بیشتر، فضای کار را برای متخصصان فراهم آورد.»
تلاش برای خلق تجربه دیجیتال
عبدالله‌خانی با اشاره به شعار رهند هوشمند که خلق تجربه دیجیتال است، درباره نزدیک‌شدن‌شان به این هدف می‌گوید: «دنیای آینده، نیازمندی‌ها و نوع رقابتش مبتنی بر دیجیتالی‌شدن است و هر شرکتی که زودتر از مدل‌های سنتی گذار کند، آینده روشن‌تری خواهد داشت. این رفرم، نیاز همه کسب‌وکارهاست و ما مأموریت داریم صنایع مختلف را در این مسیر همراهی کنیم. همیشه صنایع بانکی در پذیرش تغییر در مقایسه با سایر صنایع پیش‌قدم بوده و تغییرات قابل توجهی را پشت سر گذاشته است. با این وجود، نباید از همه صنایع توقع داشت که فهم یکسانی از تغییرات داشته باشند. انتخاب این شعار به این دلیل بوده که می‌خواستیم بگوییم گرچه یک شرکت نرم‌افزاری هستیم، اما هدف‌مان تولید صرف نرم‌افزار و فروش آن نیست و می‌خواهیم خالق تجارب دیجیتال باشیم و در راستای کاربردی‌کردن مفهوم تحول دیجیتال قدم برداریم.»
او چالش‌های این مسیر را این‌گونه توصیف می‌کند: «برای مجموعه‌ای که مالک یک کسب‌وکار است، خود خلق یک تجربه جدید چالش است. به‌علاوه، این مفهوم فقط با داشتن یک نرم‌افزار خوب به دست نمی‌آيد و باید کل اکوسیستم به لحاظ دیجیتال بالغ شود و افراد دارای ذهنیتی شوند که در آن استفاده از مدل‌های جدید کسب‌وکاری ایجاد شده باشد. اگر ساختارهای یک شرکت سنتی باقی مانده باشد، ورود فناوری به آن سخت می‌شود، زیرا وظایف ساختاری افراد به هم می‌ریزد و بی‌نظمی ایجاد می‌شود. پیشنهاد ما این است که برنامه‌های تحول دیجیتال در بیرون از ساختارهای سنتی مجموعه‌ها اجرا شود یا قبل از آن برای نیروهایشان کلاس آموزشی برگزار کنند تا با مقاومت کمتری روبه‌رو شوند.»
فراتر از ارائه سرویس به کسب‌وکارهای بانکی
بنا بر صحبت‌های عبدالله‌خانی، برنامه آنها در سال ۱۴۰۲ این است که علاوه بر توسعه شبکه شرکای تجاری و مشتریان داخلی‌شان، نیم‌نگاهی نیز به بازار بین‌المللی داشته باشند و از مزیت رقابتی خود در کشورهای همسایه نیز بهره ببرند. همچنین، بر آن‌اند تا پلتفرم ایده هوشمند را توسعه داده و آن را قوی‌تر کنند. او می‌گوید: «به‌عنوان مثال تاکنون با شرکت‌های فرابوم، آپسان، اعتماد هوشمند، سککوک، پارت، تفاس، کاسپین، توسن و… همکاری داشته‌ایم و بر آنیم تا این همکاری‌‌ها را گسترش دهیم و به حوزه‌هایی مانند بازار سرمایه، بیمه، گردشگری، سلامت و سبک زندگی دیجیتال وارد شویم تا از ارائه سرویس به کسب‌وکارهای بانکی فراتر برویم.»
